edongashi Shënimet e ushtrimeve
Variablat dhe interruptet
Variablat
Variabla është një lokacion memorik.
Zakonisht është më lehtë t’i referohemi shënimeve përmes emrit, psh. variabla1 sesa lokacioni memorik 5A73:235B.
Në asamblerin për 8086 kemi dy lloje të variablave:
- BYTE - vlerë një-bajtëshe.
- WORD - vlerë dy-bajtëshe.
Deklarimi i variablave
Deklarimi i variablës 1-bajtëshe:
emri DB vlera
Deklarimi i variablës 2-bajtëshe:
emri DW vlera
Emri i variablës mund të jetë çfarëdo kombinimi i shkronjave dhe numrave, por duhet të fillojë me shkronjë. Ndonjëherë kemi variabla pa emër, të cilat rezervojnë adresë por jo identifikator.
Vlera e variablës mund të jetë çfarëdo vlere imediate (decimale, heksadecimale, binare), por mund të jetë edhe vlerë e painicializuar duke ia dhënë simbolin ?.
ORG 100h
MOV AL, var1
MOV BX, var2
RET
var1 DB 7
var2 DW 1234h
Kur kompajllohet programi, asambleri i zëvendëson të gjithë emrat e variablave me vlerën e offsetit të adresës memorike përkatëse.
Adresa efektive e variablës llogaritet në raport me segment regjistrin DS.
Në COM fajlla, DS dhe CS e kanë vlerën fillestare të njejtë.
Emrat e variablave nuk janë case-sensitive.
Nëse offseti i variablës var1 është 010Fh dhe vlera e segment regjistrit DS është 0700h, atëherë adresa efektive e var1 është 0700:010F = 0710F.
Kur variabla është 2-bajtëshe, atëherë offseti i variablës paraqet bajtin e parë të vlerës.
Në bajtin e parë (adresën e ulët) ruhet bajti i ulët i shënimit, ndërsa në bajtin e dytë (adresen e lartë) ruhet bajti i lartë i shënimit.
Variablat janë deklaruar pas urdhërit RET pasi që programi i krijuar vendos bajtat në varg, dhe nuk e dallon a është instruksion apo shënim.
Pasi që instruksionet kthehen në varg bajtash, instruksioni ORG 100h tregon prej cilës shtesë duhet të fillojë shkruarja e bajtave të kodit.
Vargjet (arrays)
Vargjet janë një grumbull variablash të ruajtura njëra pas tjetrës në memorie.
Shembull i dy vargjeve identike:
a DB 48h, 65h, 6Ch, 6Ch, 6Fh, 00h
b DB 'Hello', 0
Elementeve iu qasemi përmes kllapave të mesme:
MOV AL, a[3]
MOV SI, 3
MOV AL, a[SI]
Vargjet e mëdhaja mund të krijohen me komandën DUP
c DB 5 DUP(9)
Kodi i sipërm është ekuivalent me kodin në vijim:
c DB 9, 9, 9, 9, 9
Shembull tjetër i DUP:
d DB 5 DUP(1, 2)
# ekuivalente me:
d DB 1, 2, 1, 2, 1, 2, 1, 2, 1, 2
DUP mund të përdoret edhe për DW kur kemi vlera 2-bajtëshe.
Shpesh kompajlleri e nënkupton madhësinë e vlerave imediate, por ndonjëherë duhet të ceket në mënyrë eksplicite.
- BYTE PTR - vlerë 1-bajtëshe.
- WORD PTR - vlerë 2-bajtëshe.
Shembull:
BYTE PTR [BX]
WORD PTR [BX]
Shkurtimisht:
b. # për BYTE PTR
w. # për WORD PTR
Marrja e adresave të variablës
Instruksioni LEA (Load Effective Address) e bart offsetin e një variable në destinacion.
Shembull:
ORG 100h
MOV AL, VAR1
LEA BX, VAR1
MOV BYTE PTR [BX], 44h
MOV AL, VAR1
RET
VAR1 DB 22h
Operatori OFFSET e merr offsetin e adresës së variablës.
Për dallim nga LEA, OFFSET nuk mund të kthejë adresat e indeksuara (psh. [VAR+SI]).
Shembull: Programi i njejtë me shembullin e kaluar, por me OFFSET:
ORG 100h
MOV AL, VAR1
MOV BX, OFFSET VAR1
MOV BYTE PTR [BX], 44h
MOV AL, VAR1
RET
VAR1 DB 22h
Konstantet
Konstatet përdoren për t’i shoqëruar emra vlerave numerike (sikur #define në C++).
Sintaksa:
emri EQU vlera
Shembull: Dy kodet në vazhdim janë ekuivalente:
k EQU 5
MOV AX, k
MOV AX, 5
Interruptet
Interruptet thirren për të kryer shërbime të ndryshme. Mund të paramendohen si funksione built-in në gjuhët e larta.
Interruptet që thirren nga softueri quhen software interrupts,
Interruptet që gjenerohen nga hardueri njihen si hardware interrupts.
Interruptet softuerike krijohen me instruksionin INT, duke ia dërguar një kod të interruptit.
INT vlera
vlera paraqet një numër nga 0 deri 255.
Secili interrupt mund të ketë nënfuksione.
Nënfunksionet specifikohen duke vendosur vlerën e regjistrit AH (ose ndonjëherë regjistra tjerë).
Total kemi $256\times 256=65536$ funksione.
Shembull: Shtypja e karaktereve në ekran përmes interruptit 10h dhe nënfunksionit 0Eh:
ORG 100h
MOV AH, 0Eh
MOV AL, 'H'
INT 10h
MOV AL, 'e'
INT 10h
MOV AL, 'l'
INT 10h
MOV AL, 'l'
INT 10h
MOV AL, 'o'
INT 10h
MOV AL, '!'
INT 10h
RET