Instruksionet aritmetike dhe logjike

Makrot e gatshme - emu8086.inc

Në include fajllin emu8086.inc gjenden disa makro të gatshme për funksione të zakonshme.

Makrot duken sikur funksione të gjuhëve të larta, por realisht më shumë ngjajnë me #define makro-funksionet në C++.

Funksionet që gjenden në emu8086.inc bëhen të qasshme duke shkruar kodin në fillim të fajllit burimor:

INCLUDE 'emu8086.inc'

Disa makro që gjenden në emu8086.inc:

PUTC char - vendos një karakter në ekran.
PRINT string - vendos një string në ekran.
PRINTN string - vendos një string në ekran dhe dil në rresht tjetër.
GOTOXY col, row - shko te pozita në ekran.

Shembull:

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Pershendetje!'
GOTOXY 10, 5
PUTC 'A'
PUTC 'B'
PUTC 'C'

RET
END

Përveç makrove, kemi edhe procedura.

Procedura është nënprogram real, e cila thirret përmes instruksionit CALL.

Në emu8086.inc deklarimi i procedurave bëhet përmes makrove, ashtu që të kursehet hapësira e kodit duke mos kompajlluar kod që nuk do të thirret.

Disa procedura që gjenden në emu8086.inc:

PRINT_NUM - shtyp AX në ekran. Deklarohet përmes DEFINE_PRINT_NUM.
SCAN_NUM - lexon numër nga tastiera dhe e vendos në CX. Deklarohet përmes DEFINE_SCAN_NUM.
CLEAR_SCREEN - pastron pamjen. Deklarohet përmes DEFINE_CLEAR_SCREEN.
GET_STRING - lexon string nga tastiera duke e ruajtur në DS:DI. Deklarohet përmes DEFINE_GET_STRING.

Shembull: Leximi dhe shtypja e një numri. Kujdes: DEFINE_X duhet të bëhen jashtë main por para END.

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Shtypni nje numer: '
CALL SCAN_NUM
GOTOXY 0, 1
PRINT 'Keni shtypur: '
MOV AX, CX
CALL PRINT_NUM
RET

DEFINE_SCAN_NUM
DEFINE_PRINT_NUM
DEFINE_PRINT_NUM_UNS
END

Kur thirret instruksioni CALL, programi vendos në stack adresën momentale dhe kalon te adresa ku gjendet procedura.

Kur mbaron procedura urdhëri RET kthehet te adresa e ruajtur në stack.

Detyrë: Të shkruhet programi i cili lexon 3 numra të plotë dhe pastaj i shfaq ata.

Jepni vleren a: 15
Jepni vleren b: -2
Jepni vleren c: 3

Keni shtypur vlerat:
a = 15
b = -2
c = 3

–

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Jepni vleren a: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_A, CX
PRINTN ' '

PRINT 'Jepni vleren b: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_B, CX
PRINTN ' '

PRINT 'Jepni vleren c: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_C, CX
PRINTN ' '
PRINTN ' '

PRINTN 'Keni shtypur vlerat:'

PRINT 'a = '
MOV AX, VAR_A
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'b = '
MOV AX, VAR_B
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'c = '
MOV AX, VAR_C
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

RET

DEFINE_SCAN_NUM
DEFINE_PRINT_NUM
DEFINE_PRINT_NUM_UNS

VAR_A DW ?
VAR_B DW ?
VAR_C DW ?

END

Instruksionet logjike dhe aritmetike

Veprimet logjike dhe aritmetike kryhen në ALU. Zakonisht pas ekzekutimit vendosen disa bita në status regjistër, të cilat quhen flags.

Carry Flag (CF) merr vlerën 1 kur ka unsigned overflow.

Unsigned overflow ndodh kur rezultati i mbledhjes së dy numrave ka bartje jashtë madhësisë së regjistrave.

Zero Flag (ZF) merr vlerën 1 kur rezultati është zero, përndryshe merr vlerën 0 (për rezultate të ndryshme nga zero).

Shpesh nevojitet për të shikuar a janë të barabartë dy numra.

\[a - b = 0 \Rightarrow a = b \land ZF = 1\]

Sign Flag (SF) merr vlerën 1 kur rezultati është negativ. Kur rezultati është pozitiv merr vlerën 0.

Vlera e SF është ekuivalente me MSB të rezultatit. Pse?

Overflow Flag (OF) merr vlerën 1 kur ka signed overflow.

Signed overflow ndodh kur mbledhja e dy numrave pozitiv jep numër negativ ose mbledhja e dy numrave negativ jep numër pozitiv.

Parity Flag (PF) merr vlerën 1 kur ka numër çift të njësheve në rezultat, ndërsa vlerën 0 kur ka numër tek.

Auxiliary Flag (AF) merr vlerën 1 kur kemi unsigned overflow (bartje) nga 4 bitat e ulët të rezultatit.

Interrupt enable Flag (IF) kur ka vlerën 1 lejon interrupte nga pajisjet e jashtme në CPU. Kur ka vlerën 0 nuk trajtohen interruptet.

Ndonjëherë kemi kod kritik që nuk duhet të pengohet, prandaj mund ta vendosim IF=0.

Direction Flag (DF) përdoret nga disa instruksione për të treguar drejtimin e përpunimit të të dhënave.

Vlera 0 tregon që procesimi të bëhet përpara, ndërsa vlera 1 tregon që procesimi të bëhet mbrapsht.

Instruksionet aritmetike dhe logjike ndahen në tri grupe.

Ato kryejnë një veprim dhe rezultatin zakonisht e ruajnë në destinacion, ose në disa raste speciale përdorin regjistra shtesë të cilët cekën në dokumentacionin e instruksionit.

Grupi i parë: ADD, SUB, CMP, AND, TEST, OR, XOR

Operandët valid për këto instruksione janë:

REG, memory
memory, REG
REG, REG
memory, immediate
REG, immediate

ADD - e mbledh operandin e dytë në të parin.
SUB - e zbret operandin e dytë në të parin.
CMP - sikur SUB por vetëm për flags (statuse).

AND - dhe logjike nga operandi i dytë në të parin.
TEST - sikur AND por vetëm për flags (statuse).
OR - ose logjike nga operandi i dytë në të parin.
XOR - ose ekskluzive nga operandi i dytë në të parin.

Detyrë: Të lexohen nga tastiera dy numra $a$ dhe $b$ dhe të shfaqen në ekran vlerat e shprehjeve:

\[a + b \tag{1}\] \[a - b \tag{2}\] \[a \land b \tag{3}\] \[a \lor b \tag{4}\]

–

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Shtyp a: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_A, CX
PRINTN ' '

PRINT 'Shtyp b: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_B, CX
PRINTN ' '

MOV AX, VAR_A
MOV BX, VAR_B
ADD AX, BX
MOV VAR_SHUMA, AX

MOV AX, VAR_A
SUB AX, BX
MOV VAR_NDRYSHIMI, AX

MOV AX, VAR_A
AND AX, BX
MOV VAR_DHE, AX

MOV AX, VAR_A
OR AX, BX
MOV VAR_OSE, AX

PRINTN ' '
PRINTN '=== Rezultatet ==='

PRINT 'a + b = '
MOV AX, VAR_SHUMA
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'a - b = '
MOV AX, VAR_NDRYSHIMI
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'a ^ b = '
MOV AX, VAR_DHE
CALL PRINT_NUM_UNS
PRINTN ' '

PRINT 'a v b = '
MOV AX, VAR_OSE
CALL PRINT_NUM_UNS
PRINTN ' '

RET

DEFINE_SCAN_NUM
DEFINE_PRINT_NUM
DEFINE_PRINT_NUM_UNS

VAR_A DW ?
VAR_B DW ?

VAR_SHUMA DW ?
VAR_NDRYSHIMI DW ?
VAR_DHE DW ?
VAR_OSE DW ?

END

Detyrë: Të lexohen nga tastiera dy numra $a$ dhe $b$ dhe të vrojtohen relacionet (përmes ALU flags):

\[a = b \tag{1}\] \[a > b \tag{2}\] \[a < b \tag{3}\] \[a = 0, a > 0, a < 0 \tag{4}\]

–

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Jepni vleren a: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_A, CX
PRINTN ' '

PRINT 'Jepni vleren b: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_B, CX
PRINTN ' '

MOV AX, VAR_A
MOV BX, VAR_B

CMP AX, BX
; CMP AX, 0

RET

DEFINE_SCAN_NUM

VAR_A DW ?
VAR_B DW ?
VAR_C DW ?

END

Grupi i dytë: MUL, IMUL, DIV, IDIV

Operandët e përkrahur:

REG
memory

Shumëzimi dhe pjesëtimi janë më kompleks për shkak të madhësive të operandëve/rezultateve.

MUL paraqet shumëzim pa shenjë.

Kur operandi është bajt:

\[\texttt{AX} = \texttt{AL} \times \text{operandi}\]

Kur operandi është word:

\[(\texttt{DX AX}) = \texttt{AX} \times \text{operandi}\]

IMUL paraqet shumëzim me shenjë.

Kur operandi është bajt:

\[\texttt{AX} = \texttt{AL} \times \text{operandi}\]

Kur operandi është word:

\[(\texttt{DX AX}) = \texttt{AX} \times \text{operandi}\]

DIV paraqet pjesëtim pa shenjë.

Kur operandi është bajt:

\[\begin{array}{l} \texttt{AL} = \texttt{AX} / \text{operandi} \\ \texttt{AH} = \text{mbetja} \end{array}\]

Kur operandi është word:

\[\begin{array}{l} \texttt{AX} = (\texttt{DX AX}) / \text{operandi} \\ \texttt{DX} = \text{mbetja} \end{array}\]

IDIV paraqet pjesëtim me shenjë.

Kur operandi është bajt:

\[\begin{array}{l} \texttt{AL} = \texttt{AX} / \text{operandi} \\ \texttt{AH} = \text{mbetja} \end{array}\]

Kur operandi është word:

\[\begin{array}{l} \texttt{AX} = (\texttt{DX AX}) / \text{operandi} \\ \texttt{DX} = \text{mbetja} \end{array}\]

Detyrë: Të lexohen nga tastiera dy numra $a$ dhe $b$ dhe të shfaqen në ekran vlerat e shprehjeve:

\[a \times b \tag{1}\] \[a \div b \tag{2}\] \[a \bmod b \tag{3}\]

–

INCLUDE 'emu8086.inc'
ORG 100h

PRINT 'Shtyp a: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_A, CL
PRINTN ' '

PRINT 'Shtyp b: '
CALL SCAN_NUM
MOV VAR_B, CL
PRINTN ' '

MOV AH, 0
MOV BH, 0
MOV AL, VAR_A
MOV BL, VAR_B

MUL BL
MOV VAR_PRODHIMI, AX

MOV AH, 0
MOV AL, VAR_A
DIV BL
MOV VAR_HERESI, AL
MOV VAR_MBETJA, AH

PRINT 'a x b = '
MOV AX, VAR_PRODHIMI
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'a / b = '
MOV AH, 0
MOV AL, VAR_HERESI
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

PRINT 'a % b = '
MOV AH, 0
MOV AL, VAR_MBETJA
CALL PRINT_NUM
PRINTN ' '

RET

DEFINE_SCAN_NUM
DEFINE_PRINT_NUM
DEFINE_PRINT_NUM_UNS

VAR_A DB ?
VAR_B DB ?

VAR_PRODHIMI DW ?
VAR_HERESI DB ?
VAR_MBETJA DB ?

END

Grupi i tretë: INC, DEC, NOT, NEG

Operandët e përkrahur:

REG
memory

INC - e inkrementon operandin.
DEC - e dekrementon operandin.
NOT - e llogarit 1-komplementin e operandit.
NEG - e llogarit 2-komplementin e operandit.

Detyrë: Të deklarohet variabla $shuma=0$, dhe të lexohen pesë numrat e ardhshëm nga tastiera. Secili numër i lexuar t’i shtohet shumës.

Jepni numer: 3
Jepni numer: 1
Jepni numer: 2
Jepni numer: 7
Jepni numer: 4
Totali: 17

Detyrë: Të lexohen numrat e plotë $a$ dhe $b$ nga tastiera, dhe pastaj t’iu ndërrohen vlerat mes veti.

Shtypni a: 10
Shtypni b: 3
Para nderrimit:
a = 10, b = 3
Pas nderrimit:
a = 3, b = 10

Detyrë: Të lexohen nga tastiera brinjët e drejtkëndëshit, pastaj të llogariten perimetri dhe sipërfaqja (në variabla), dhe të shfaqen në ekran.

Jepni brinjen a: 5
Jepni brinjen b: 3
Perimetri i drejtkendeshit: 16
Siperfaqja e drejtkendeshit: 15

Detyrë: Të lexohen numrat e plotë $a$ dhe $b$ nga tastiera, dhe pastaj të llogariten shprehjet dhe të shtypen në ekran:

\[3 \times (a + b) - 2 \tag{1}\] \[(a + 2b + 7) \bmod 3 \tag{2}\] \[((a \lor \lnot b) + 5) \land 174 \tag{3}\]

Printo faqen | Hap slajdet | Printo slajdet | Kthehu lart

edongashi Shënimet e ushtrimeve

Instruksionet aritmetike dhe logjike

Instruksionet logjike dhe aritmetike